सेना प्रमुख : देश को सेना की उपलब्धियों की जानकारी नहीं, शिक्षा से जोड़ा जाएगा

भारतीय वायुसेना, नौसेना आणि सैन्याच्या पराक्रमाचे प्रदर्शन करण्यासाठी आयोजित ‘इंडियन मिलिट्री हेरिटेज फेस्टिवल’चा दुसरा भाग शुक्रवारीपासून सुरू झाला. यावेळी चीफ ऑफ डिफेन्स स्टाफ जनरल अनिल चौहान यांनी शौर्यगाथा प्रोजेक्ट सुरू केला. ते म्हणाले, “देशातील बहुतांश जनतेला भारतीय सैन्याच्या पराक्रमाची माहिती नाही. त्यामुळे आता ते शिक्षणात समाविष्ट केले जाईल.” इंडियन मिलिट्री हेरिटेज फेस्टिवलचे उद्दिष्ट युवकांना सैन्यात करिअर म्हणून आकर्षित करणे आहे. तसेच शौर्यगाथा प्रोजेक्टचा उद्देश पुढच्या पिढीमध्ये राष्ट्रीय गौरवाची भावना वृद्धिंगत करणे हा आहे. या समारंभात संरक्षण मंत्रालय, डिपार्टमेंट ऑफ मिलिट्री अफेयर्स (DMA) आणि भारतीय दलाव्यतिरिक्त लडाख पर्यटन विभाग, अरुणाचल प्रदेश सरकार आणि संस्कृती मंत्रालय व्यतिरिक्त NCC कॅडेट उपस्थित होते. भारतीय सैन्याच्या अनेक मोहिमांवर चर्चा यावेळी भारतीय सैन्याच्या अनेक मोहिमांवर चर्चा करण्यात आली, त्यामध्ये सांगण्यात आले की 1971 च्या भारत-पाकिस्तान युद्धादरम्यान 16 डिसेंबर रोजी युद्धसमाप्ती जाहीर झाल्यानंतर 15 दिवसांपर्यंत भारतीय सैनिकांना पुरेसे अन्न-पाणी मिळाले नाही. ते थंडीपासून वाचण्यासाठी गवत ओढून झोपले. शौर्यगाथा प्रोजेक्ट म्हणजे काय? शौर्यगाथा प्रोजेक्ट हा डिपार्टमेंट ऑफ मिलिट्री अफेयर्स (DMA) चा उपक्रम आहे. हा DMA आणि यूनाइटेड सर्व्हिस इन्स्टिट्यूट ऑफ इंडिया (USI) च्या सेंटर फॉर मिलिट्री हिस्ट्री अँड कॉन्फ्लिक्ट स्टडीजने मिळून सुरू केला आहे. या प्रोजेक्टचा उद्देश पर्यटनाच्या आणि शिक्षणाच्या माध्यमातून भारतीय इतिहास आणि पराक्रमाला प्रोत्साहन देणे आहे. शौर्यगाथामुळे युद्धभूमी पर्यटनाला चालना मिळेल या प्रोजेक्टच्या माध्यमातून युद्धभूमी पर्यटन, म्हणजेच युद्ध लढलेल्या ठिकाणांना पर्यटनासाठी विकसित करण्याव्यतिरिक्त सीमा भागात पर्यटनाला चालना मिळण्यास मदत होईल. यामुळे रोजगाराच्या नवीन संधी निर्माण होतील. या अंतर्गत भारतीय सैन्याच्या महत्त्वपूर्ण लष्करी स्थळांची ओळख पटवून, त्यांचे पुनरुत्पादन करून प्रोत्साहित केले जाईल. त्यानंतर ते स्मारकांमध्ये आणि संग्रहालयांमध्ये सुरक्षित केले जातील. अनेक सैन्यविषयक पुस्तकांचे प्रकाशन यावेळी अनेक पुस्तकाचे प्रकाशनही करण्यात आले. यात निवृत्त एअर मार्शल विक्रम सिंह लिखित ‘बिकॉज ऑफ दिस: ए हिस्ट्री ऑफ द इंडो-पाक एअर वॉर (डिसेंबर 1971), वेलोर अँड ऑनर, वॉर वाउंडेड, डिसेबल्ड सोल्जर्स अँड कॅडेट्सचा समावेश आहे. DRDO ने आत्मनिर्भर भारत सफरची प्रदर्शनी लावली यावेळी डिफेन्स रिसर्च अँड डेव्हलपमेंट (DRDO) ने आपल्या आत्मनिर्भर भारत सफरच्या रिसर्च पेपर्स आणि छायाचित्रांची प्रदर्शनी लावली आहे. DRDO सध्या अनेक ‘मेड इन इंडिया’ हत्यारे बनविण्यात योगदान देत आहे. ही हत्यारे भारतीय सैन्यात सामील केली जात आहेत. युवकांना भारतीय सैन्यसंस्कृतीशी जोडण्याचा प्रयत्न या फेस्टिवलमध्ये भारतीय सैन्याच्या अनेक पराक्रमी कारनाम्यांची प्रदर्शनी भारतीय सैन्याच्या संस्कृतीसह दाखवण्याचा प्रयत्न केला जात आहे. जेणेकरून युवकांची मानसिकता थेट सैन्याशी जोडली जा सके. सैन्याशी संबंधित पुस्तकांना ऑनलाइन जोडले जात आहे यावेळी जनरल अनिल चौहान यांनी म्हटले की, “आम्ही सशस्त्र दलाच्या पराक्रमांबद्दल, इतिहास आणि परंपरांबद्दल जनजागृती करण्याच्या उद्देशाने आमच्या सैन्य ग्रंथालयाचे ई-लिंक करणार आहोत. यामुळे लोकांसाठी माहिती गोळा करणे आणि सैन्य गौरवगाथा जाणून घेणे अधिक सोपे जाईल.”